Özel Gereksinimli Bireylerde Ebeveyn Kaybı

ÖZEL GEREKSİNİMLİ BİREYLERDE ÖLÜM KAVRAMI ve YAS SÜRECİNİ ANLAMLANDIRMA

Özel gereksinimli bireylerin; yaşadıkları kayıp karşısında kendi yas süreçlerini anlamaları ve duygularını ifade ederek sağlıklı tepkiler vermeleri için ek destek ve eğitim almaları gerekmektedir.

Özel gereksinimli bireyler; kayıp karşısında verdikleri tepkileri aile ve çevresindekilerin tepkilerinden öğrenirler. Bireyler; çevresindekilerin tepkileri ve üzüntüleri nedeniyle kendilerini korkmuş ve güvensiz hissedebilirler. Ayrıca bu süreci anlamlandıramayabilirler. Bu bireylerle konuşurken ‘ölmek, ölüm’ gibi doğru terimleri kullanarak ölüm nedeninin geçerli bir açıklamasının yapılması gerekir. Anlaşılması zor terimler kullanmak ve onları korumaya çalışmak sadece kafalarını karıştırmaya neden olur. Ölümle ilişkilendirilen ‘melek olmak, uyumak’ gibi terimlerin kullanımındankaçınılmalıdır. Daha sonra, bireyin ölüme karşı olan tepkisi dikkatlice izlenmelidir. Yakınlarınız, eve taziye ziyaretine geldiklerinde özel gereksinimli bireyleri yanınızdan uzaklaştırmaya çalışmamalısınız. Ölüm konusunda sessiz kalmak ve konuyu konuşmaktan kaçınmak bireylerin duygu ve düşüncelerini rahat ifade etmelerini engelleyebilir ve bu konu hakkında kaygı ve korku geliştirmelerine neden olabilir. Özel gereksinimli bireylere; yas sürecinden nasıl korunacakları değil, bu sürecin üstesinden nasıl gelecekleri öğretilmelidir. Bireylere; duygularını tanımayı, isimlendirmeyi, kabul etmeyi öğrenmelerine yardımcı olunmalıdır. Özel gereksinimli bireyler, duygularını (çaresizlik, umutsuzluk, kaygı, öfke, suçluluk, korku) söylemek yerine davranışlarıyla belli edebilirler.Bu duyguları sözel olarak ifade edemedikleri için saldırganca davranışlarda bulunabilirler.

Ölüm sürecini ifade etmek için aşağıdaki aktiviteleri kullanabiliriz: