“28 Ekim 2017 – 10 Kasım 2017 tarihleri arasında ZİÇEV Hizmet binasında, Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. İbrahim Coşkun, Özel Eğitim Uzmanı Dr. Nedim Kulaksız ve Zihin Engelliler Sınıf Öğretmeni ve Yazar Alev Daşkın tarafından, Vakıf öğretmenlerine Gelişimsel Geriliği olan bireylere Okuma-Yazma Eğitimi konusunda 5 gün eğitim verildi.

Gelişimsel geriliği olan bireyler (özel öğrenme güçlüğü, otizm, zihinsel engel vb.) genellikle geç ve güç öğrendiklerinden okuma yazma öğretimi, çocuklar ve aileleri için son derece meşakkatli, güç ve yorucu bir iş. Ancak doğru yöntem ve teknikler uygulandığı zaman gelişimsel geriliği olan bireylere okuma-yazma öğretiminin bir o kadar da zevkli bir iş olduğuna dikkat çeken ZİÇEV yetkilileri, “Özel eğitimde gelişimsel geriliği olan engelli bireylere okuma-yazma öğretmek kadar, öğretilecek yöntemi önceden belirlemek de çok önemlidir. Bunu yapabilmek için, okuma-yazma alanında en genel geçer yöntemleri ve tarihsel döngüyü birazcık bilmek gerekmektedir. Ülkemizde Cumhuriyetin kurulmasından günümüze kadar okuma yazma öğretimi konusunda çeşitli yöntemler kullanılmıştır. Bunlar kısaca, Harf Yöntemi, Kelime (Sözcük) Yöntemi,  Cümle (Tümce) Yöntemi, Karma Yöntem, Ses Temelli Cümle Yöntemidir. Türkiye’de de okuma yazma öğretimi pek çok ülkede olduğu gibi Harf Yöntemi ile başlamıştır. Bu yöntemle ilk önce harflerin adları öğretilmekte, daha sonra sesli ve sessiz harfler birleştirilerek heceler ve kelimeler oluşturulmaktadır. 1948 yılından itibaren “ilk okuma yazmaya basit cümlelerle başlanacak, zamanla bu cümleler kelimelere, kelimeler hecelere, heceler harflere bölünecek ve bu çözümlemeler sonucunda elde edilen kelime hece ve harflerden yeni cümleler, kelimeler ve heceler oluşturulacaktır.” diyerek açıklamada bulundular.

ÇÖZÜMLEME YÖNTEMİ

1968 ve 1982 ilköğretim programlarında da okuma yazma öğretiminin çözümleme yöntemi ile yapılmaya devam edildiğini, bu gün yaşayan hemen hemen herkesin okuma-yazmayı öğrendiği yöntemin çözümleme yöntemi olduğunu hatırlatan yetkililer, “2004 yılına kadar kullanılan çözümleme yöntemi ile okuma- yazma öğretimi bu yıldan itibaren yerini Ses Temelli Cümle yöntemine bırakmıştır. Günümüz öğrencileri bu yöntemle okuma yazma öğrenmektedirler. Ses Temelli Cümle Yönteminde, okuma yazma öğretimine seslerden başlanır. Anlamlı bütünler oluşturacak birkaç ses verildikten sonra seslerden hecelere, kelimelere ve cümlelere ulaşılır.” ifadelerini kaydetti.

Proje Koordinatörü, Sosyal Hiz. Uzm. Yaşar Güneş ise, Özel Eğitim alanında 17 yıldır çalıştığını belirterek, “bu yöntemler içinde gelişimsel geriliği olan çocuklarımız için en genel geçer yöntemin ise Hece Yöntemine dayalı oluşturulan “BA Yöntemi, Ba-Sa-Ra Yöntemi vb.” olduğunu belirtmiştir. Hece Yöntemi tabanlı geliştirilen bu yöntemler özellikle gelişimsel geriliği olan zihin engelli bireylerin ilk okuma-yazma öğrenimi için son derece idealdir.  Bu yöntemlerde bireylere önce sesli harfler (a,e,o,u,ı,i,ö,ü) öğretilir ve kavratılır. Sesli harfler kavratıldıktan sonra sessiz harflerin başına veya sonuna özellikle a sesi getirilerek bazı kalıp heceler oluşturulur. Bu kalıp hecelerin başında “ba ve sa” heceleri gelmektedir. Yani çocuğa ‘b’ ve ‘a’ sesleri “ba” diye doğrudan ezberlettirilir. Sürekli tekrarlarla bu sesler pekiştirilir. Daha önce öğretilen hecelere alfabemizdeki sessiz harfler de eklenerek yeni kelimeler oluşturulur. Örnek: “bak – gel – al – yak vb.” Sonra bu heceler birleştirilerek yeni kelime ve cümleler oluşturulup öğretime devam edilerek çocuğa okuma-yazma öğretilebilmektedir.” dedi.

Bu kapsamda Şube Başkanı Rukiye Güneş, Kalkınma Ajansının Teknik Destek Programı kapsamında bu zamana kadar 2011-2017 yılları arasında hazırlamış oldukları projeler ile özel eğitim alanında birçok önemli projenin altına imza attıklarını belirterek, özellikle bu proje ile ZİÇEV Öğretmenlerinin gelişim geriliği olan bireylerin İlk Okuma-Yazma eğitimleri konusunda son derece bilimsel teknik ve yöntemleri öğrendiklerini dile getirdi.

Güneş, bu eğitimler sayesinde bu zamana kadar bünyelerinde çalıştırdıkları birçok öğretmene eğitim aldırarak uzmanlaştırdıklarını ve özel eğitim sektörüne kazandırdıklarını belirterek Trakya Kalkınma Ajansına vermiş olduğu değerli desteklerinden dolayı teşekkür etti.

Ayrıca 30 Ekim 2017 Pazartesi günü Dr. Nedim Kulaksız tarafından verilen “BA Yöntemi ile Okuma Yazma Öğretim” seminerine katılan Safiye Osman Çeliker İlkokulu, Şehit Öğretmen Neşe Alten Anaokulu, Yahya Kemal Beyatlı Anaokulu, Tekirdağ Özel Eğitim Mesleki Eğitim Merkezi Okulu, Mevlana İlköğretim Okulu, Tekirdağ Hürriyet Özel Eğitim Uygulama Merkezi idarecileri ve öğretmenlerine katılımlarından ve desteklerinden dolayı teşekkür ettiğini belirtti.”