Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı çerçevesinde;
ZİÇEV MERSİN Şubesi tarafından“Zihinsel Engellilerin Bakımını Üstlenen Kadınların Yaşadıkları Hak ihlalleri” konulu izleme çalışması başlamıştır.
Çalışma ZİÇEV’in bütün şubelerini kapsayacak ve Ağustos ayında bir sonuç raporu ile tamamlanacaktır.
Çalışma, BM Engelli haklarına İlişkin Sözleşme’de (CRPD) ve Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi’nde (CEDAW) belirtilen çocukların üstün çıkarının korunması ve bu konuda kadın ve erkek ile toplumun tamamının sorumluluk paylaşmalarının gerektiği yaklaşımını engelli çocukların bakımı özelinde ortaya koyacak ve tarafların ve devletin sorumluluklarını belirtecektir.
Çalışmamıza katkı sağlamak için anketimizi doldurabiliriz. Ankete ulaşmak için tıklayınız.
Projenin Detayları:
Sivil Toplum Örgütlerinin (STÖ), Ulusal ve uluslararası karar vericilerin politika belgeleri ve uygulamalarında engelliliğe dayalı hak ihlalleri engelli bireylerle sınırlı tutulmakta ve diğer aile bireyleri özellikle de engellilere bakmakla yükümlü olan kadınlar politikalarda gözardı edilmektedirler. Bu gözardı edilme durumundan dolayı çalışmanın hedef kitlesi olarak engelli bireylere ve özel olarak da zihinsel engelli bireylere bakma sorumluluğu yüklenmiş olan kadınlar olarak belirlenmiştir.
Zihinsel engelli bireylere bakma sorumluluğu yüklenmiş olan kadınlar zamanlarının tamamını engelli bireylerle geçirmek zorunda kalmaktadırlar. Bu bağımlı yaşam durumuyla beraber kadınlar aynı zamanda zihinsel engelli bireylerin gelecekleriyle ilgili de sorumluluklar üstlenmek durumunda kalmaktadırlar. Zihinsel engelli bireylerin bakımı sorumluluğu kadınların; bağımsız yaşam sürmeleri, toplumsal aktivitelere katılmaları, kültürel-sanatsal uğraşlara dahil olmaları, siyasi faaliyette bulunmaları, çalışma haklarını kullanmaları gibi birçok haktan mahrum kalmalarına neden olmaktadır. Kadınların üzerindeki ev içi iş yüküne ek olarak zihinsel engelli bireylerin bakım sorumluluğu kadınların harcadıkları emeği artırmakta ve aynı zamanda bu emeklerinin ekonomik ve sosyal güvence gibi hakların sağlanmadığı bir hak ihlali durumu yaratmaktadır.
Çalışma, engelli bireylerin bakımını üstlenmek durumunda kalan kadınların yaşadıkları hak ihlallerinin görünürlüğünü sağlamak; bu konuda erkelerde, toplumda, Sivil Toplum Örgütlerinde (STÖ), yerel yönetimlerde, kamu kurumlarında ve uluslararası insan hakları mekanizmalarında farkındalık oluşturmak hedefindedir. Bu hedeflerle bağlantılı olarak zihinsel engelli bireylerin bakımını üstlenen kadınların maruz kaldıkları hak ihlallerinin giderilmesi konusunda devletin sorumluluklarının belirlenmesi de hedeflenmektedir.
Çalışma ile hedef kitlenin maruz kaldığı hak ihlalleri ve zorluklar tespit edilecektir. Bu hak ihlallerinin tespiti ve sorumluluk üstlenmesi gereken kesimlerle (STÖ’ler, toplum, erkekler, kamu ve yerel yönetimler, insan hakları mekanizmaları) paylaşılması kadınların sosyal, psikolojik, ekonomik, rehberlik yönünden desteklenmesi, iş yükünün paylaşılmasını sağlayacaktır. Ayrıca bu kesime yönelik politikaların oluşturulmasına zemin oluşturacaktır.
Daha lokal ve spesifik olarak da; aile fertlerindeki kadınların üstlendiği ağır bakım sorumluluğunun diğer aile fertlerince de paylaşılmasına katkı sağlarken aile fertlerindeki çatışmaların, ruhsal bozuklukların, mutsuzlukların en aza indirgenmesine destek verecektir. Zihinsel engelli bireylerin ve ailelerinin bu toplumun bir parçası olduğu hatırlatılarak toplumda farkındalık yaratılacak, toplumdaki diğer bireylerin empati kurmaları sağlanacaktır. Zihinsel engelli bireyler ve aileleri hakkında kamuoyunu doğru bilgilendirilecek, ön yargıların ortadan kaldırılması ve toplumdaki bakış açılarının değiştirilmesine katkı sunulacaktır.
Genel anlamda üzerlerindeki ev içi iş yükü görünmeyen ve bu iş yükünün karşılığı olarak sosyal ve ekonomik bir güvenceye sahip olmayan kadınlar, engelli bakımı ve özellikle de zihinsel engelli bakımlarında daha fazla iş yükü ve sorumluluk altında kalmaktadırlar. Zihinsel engelli bireylerin bakım sorumluluğunu üzerlerine alan anne veya kız kardeşler engelli bireye bağlı olan ve kendilerine özel zaman kalmayan bir yaşam sürmek zorunda kalmaktadırlar. Bu durum toplumun genelinde farkındalığı az olan bir iş yükü ve sorumluluğu kadınlara verirken aynı zamanda kadınların bağımsızlığı ve başkalarından özerk bir yaşam sürme haklarının ihlaline neden olmaktadır.
Çalışmanın temel amacı; zihinsel engelli bireylere bakma sorumluluğunu üstlenen kadınların yaşadıkları zorluklar ve hak ihlalleri konusunda engelli ve kadın hakları alanında çalışan STÖ’lerde, karar alıcılarda, toplumun genelinde, erkelerde ve uluslararası insan hakları mekanizmalarında farkındalık yaratmaktır. Bu farkındalığa paralel olarak engelli bireylere bakmak sorumluluğu olan kadınlara karşı devletin sorumlulukları belirlenerek çalışmanın hedef kitlesi olan kadınların haklarının güçlendirilmesi sağlanacaktır.
Çalışma, BM Engelli haklarına İlişkin Sözleşmesi (CRPD) ve Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW)‘nde belirtilen çocukların üstün çıkarının korunması ve bu konuda kadın ve erkek ile toplumun tamamının sorumluluk paylaşmalarının gerektiği yaklaşımını engelli çocukların bakımı özelinde ortaya koyacak ve tarafların ve devletin sorumluluklarını belirtecektir.
